Werkwoordstijden
Gepubliceerd op 6 oktober 2016 door Farah
Er bestaan 3 tijden waarin je werkwoorden kunt vervoegen: verleden, tegenwoordige en toekomende tijden. Daarnaast kunnen deze tijden 2 extra dimensies krijgen: de voltooide en onvoltooide tijd. Dit maakt in totaal 6 werkwoordstijden die we hieronder gaan vervoegen.
Het toepassen van de onvoltooid tegenwoordige tijd (ik schrijf, ik lees) en de onvoltooid verleden tijd (ik schreef, ik las) is niet ingewikkeld. Bij alle andere werkwoordstijden moeten meerdere werkwoorden met elkaar gecombineerd worden. Hier wordt het een stukje lastiger. Wij maken een duidelijk onderscheid voor je:
| WERKWOORDSTIJDEN | VOORBEELD |
|---|---|
| Onvoltooid tegenwoordige tijd (ott) | ik schrijf, ik lees |
| Onvoltooid verleden tijd (ovt) | ik schreef, ik las |
| Voltooid tegenwoordige tijd (vtt) | ik heb geschreven, ik heb gelezen |
| Voltooid verleden tijd (vvt) | ik had geschreven, ik had gelezen |
| Onvoltooid tegenwoordige toekomende tijd (ottt) | ik zal schrijven, ik zal lezen |
| Voltooid tegenwoordige toekomende tijd (vttt) | ik zal geschreven hebben, ik zal gelezen hebben |
| *Onvoltooid verleden toekomende tijd (ovtt) | ik zou geschreven hebben, ik zou gelezen hebben |
Voltooid of onvoltooid?
Bij de voltooide tijd zie je vaak de werkwoorden hebben of zijn en een voltooid deelwoord terug. Ook kun je bij de voltooide tijd in gedachte een beeld schetsen van de handeling:
Ik at (onvoltooid).
Ik heb gegeten (voltooid). (Je ziet een beeld van iemand aan tafel met een leeg bord voor zich.)
Wanneer gebruik je heb/had?
Ik heb verwijst naar een handeling in het verleden, die is afgelopen (vtt).
Er brandden geen kaarsen, dus heb ik de taart meteen aangesneden.
Ik had verwijst naar een handeling die plaatsvond vóór een andere handeling in het verleden (vvt).
Nadat ik de kaarsen had uitgeblazen, mocht ik de taart aansnijden.
Tijden combineren
Ga altijd eerst na in welke tijd handelingen elkaar opvolgen en wees hier consistent in.
Dus niet: ‘Eerst worden borrelhapjes geserveerd, daarna volgde het hoofdgerecht.’
Maar wel: Eerst worden borrelhapjes geserveerd, daarna volgt het hoofdgerecht.’
Handelingen kunnen elkaar ook in verschillende tijden opvolgen. In dat geval pas je de tegenwoordige en verleden tijd naast elkaar toe: ‘De studentenvereniging heeft een nieuwe bestuurder aangewezen. Voorafgaand aan de verkiezing kregen de kandidaten de tijd om een pitch voor te bereiden.’
Kom je er nog niet helemaal uit met de werkwoordstijden of ben je benieuwd welke werkwoordstijden in je scriptie gebruikt dienen te worden, laat het ons weten!
