Wat is een peer reviewed artikel

Een peer reviewed artikel, ook wel een collegiaal getoetst artikel, is een manuscript dat door de auteur(s) is ingediend bij een wetenschappelijk tijdschrift voor publicatie en is beoordeeld door een panel van experts, ook wel redactieraad genoemd.

Het panel bestaat doorgaans uit 2-3 onafhankelijke experts binnen het desbetreffende vakgebied, die het onderzoek beoordelen om er zeker van te zijn dat het reproduceerbaar is en dat de conclusies geldig zijn. Het artikel wordt pas gepubliceerd wanneer het peer review proces met succes is doorlopen.

Het belang van peer review

Dat onderzoeken een rigoureuze kwaliteitscontrole ondergaan is ontzettend belangrijk. Geen enkele wetenschapper wil namelijk zijn eigen werk baseren op een onbetrouwbare studie van een andere onderzoeker. Bovendien worden de resultaten van een onderzoek pas door de wetenschappelijke gemeenschap erkend, als het artikel met succes het peer review proces heeft doorlopen.

Sommige wetenschappelijke (open access) tijdschriften beweren dat hun publicaties peer reviewed zijn, maar leven de regels omtrent de peer review onvoldoende na. Dit heeft een negatieve impact op de betrouwbaarheid van sommige publicaties. Deze tijdschriften kun je vinden in deze lijst.

Soorten peer reviews

Er zijn meerdere soorten peer reviews te onderscheiden. Het verschil tussen de soorten heeft met name betrekking op de mate waarin auteurs, beoordelaars en redacteuren elkaars identiteit kennen.

Het is echter van belang dat onafhankelijke en onpartijdige beoordelaars de peer review uitvoeren, om zo de geloofwaardigheid en betrouwbaarheid van het manuscript te waarborgen.

• Single-blind review: de beoordelaars hebben inzicht in de identiteit van de auteur(s), maar andersom niet. Hierdoor kunnen de auteur(s) niet een rechtstreekse dialoog aangaan met de beoordelaars, om zo bijvoorbeeld de beoordeling van een artikel te beïnvloeden (pre-publication peer review).
• Double-blind review: de auteur(s) en beoordelaars hebben beiden geen inzicht in elkaars identiteit. Hierdoor kan worden vermeden dat beoordelaars niet kritisch durven te zijn over het werk van onderzoekers die een autoriteit zijn.
• Open peer review: de auteur(s) en beoordelaars hebben inzicht in elkaars identiteit. Hierdoor kunnen lezers het gehele peer review proces volgen (incl. verstrekte feedback en (tegen)reacties), wat moet bijdragen aan de waardering voor beoordelaars (pre-publication peer review).
• Post-publicatie peer review (PPPR): de peer review vindt plaats nadat het manuscript is gepubliceerd door niet-geselecteerde beoordelaars. Elke wetenschapper in de wereld kan op elk moment een artikel in een open repository peer reviewen.
• Collaboratieve peer review: de auteurs en de beoordelaars kunnen rechtstreeks met elkaar communiceren. Dit maakt een snellere en uitgebreidere evaluatie en constructieve feedback mogelijk.
• Transparante peer review: Het peer review proces en de feedback van de beoordelaars zijn openbaar. Dit heeft als doel de transparantie en verantwoordingsplicht te vergroten.

Voordelen van peer reviewed artikelen

Peer review kent verschillende voordelen:

• Kwaliteitscontrole: een peer reviewed artikel is geëvalueerd en bekritiseerd door experts in het veld, waardoor het onderzoek voldoet aan een hoge kwaliteitsnorm. Dit helpt tevens om slecht ontworpen of uitgevoerd onderzoek uit te bannen en inhoudelijk goed wetenschappelijk onderzoek te bevorderen.
• Geloofwaardigheid: peer reviewed artikelen worden als geloofwaardiger beschouwd dan niet-peer reviewed artikelen, omdat ze een rigoureus beoordelingsproces hebben ondergaan. Hierdoor ziet men het onderzoek doorgaans als betrouwbaarder en nauwkeuriger.
• Transparantie: peer reviewed artikelen bieden een transparant verslag van de onderzoeksmethodologie, data-analyse en bevindingen, waardoor lezers het onderzoek kunnen evalueren en indien nodig kunnen reproduceren.
• Verspreiding van kennis: omdat peer reviewed artikelen zijn gepubliceerd in academische tijdschriften, zijn ze gemakkelijk toegankelijk voor onderzoekers en wetenschappers over de hele wereld.

Voordelen voor de auteur

Peer review kent ook meerdere voordelen voor de onderzoeker zelf:

• Verbeteren onderzoek: de auteur kan de inhoudelijke feedback van de beoordelaars gebruiken om de inhoud van het onderzoek te verbeteren.
• Verhoogt autoriteit: Peer review verhoogt de autoriteit van het artikel.
• Publicatie in wetenschappelijk tijdschrift: het onderzoek wordt gepubliceerd in een hoog aangeschreven en relevant wetenschappelijk tijdschrift.
• Verhoogt aantal citaties: Peer review vergroot de kans dat de auteur wordt geciteerd door andere onderzoekers.
• Verbetert de reputatie: Peer review helpt de expertise en reputatie van de onderzoeker in het veld te vestigen.
• Loopbaanontwikkeling: een peer reviewed artikel is vaak een vereiste om in aanmerking te komen voor een aanstelling of promotie.

Voorbeelden van niet-peer reviewed bronnen

De meeste bronnen die je kunt raadplegen op het internet zijn niet peer reviewed. Dat wil echter niet impliceren dat de informatie onbetrouwbaar is. Het zegt enkel dat het onderzoek niet is beoordeeld door vakgenoten.

Enkele voorbeelden van niet-peer reviewed bronnen:

• Overheidspublicaties
• Boek of hoofdstuk in een boek
• Krantenartikel
• Artikel in een tijdschrift
• Blogpost
• Documentaire

[was_this_article_helpful]