Onderzoekssoorten voor je scriptie

Je kunt uit tal van onderzoekssoorten kiezen voor je scriptie. Welk type onderzoek je het best kunt kiezen, hangt af van de centrale onderzoeksvraag. Wij hebben de vaakst gekozen onderzoekssoorten voor je op een rijtje gezet.

Onderzoekssoorten

Er zijn een aantal verschillende typen onderzoeken die je kunt kiezen voor jouw afstudeeronderzoek. Elk onderzoekssoort wordt vervolgens toegelicht en er worden voorbeelden gegeven van onderzoeksvragen en bruikbare methodes.

• beschrijvend onderzoek
• casestudy
• definiërend onderzoek
• deskresearch
• experimenteel onderzoek
• fundamenteel onderzoek
• fieldresearch
• kwalitatief onderzoek
• kwantitatief onderzoek
• ontwerpgericht onderzoek
• survey onderzoek
• vergelijkend onderzoek
• verkennend, explorerend onderzoek
• verklarend onderzoek
• voorspellend onderzoek
• toegepast/praktijk onderzoek
• toetsend/evaluerend onderzoek

Beschrijvend onderzoek

Beschrijvend onderzoek doe je wanneer je een bepaald onderwerp in kaart wilt brengen. Dat doe je door bepaalde kenmerken te beschrijven van bijvoorbeeld een specifieke groep, probleem of situatie, die je vervolgens grondig gaat analyseren. Als onderzoeker ga je op zoek naar kenmerken en aspecten die het probleem of situatie typeren.

Voorbeelden beschrijvende onderzoeksvragen

• Welke eigenschappen heeft …?
• Wat zijn de kenmerken van …?
• Wat houdt … in?

Bruikbare methodes

• enquête
• inhoudsanalyse
• casestudy
• secundaire analyse

Casestudy

Een casestudy kenmerkt zich door het feit dat het onderzoek bij slechts één onderzoekseenheid uitgevoerd wordt. Deze onderzoekseenheid kan bijvoorbeeld betrekking hebben op een organisatie, gebeurtenis of een systeem. Bij een casestudy worden vaak relaties onderzocht en wordt vaak gebruikgemaakt van een brede onderzoeksvraag.

Bruikbare methodes

• inhoudsanalyse
• (participatieve) observatie
• (diepte-)interview

Definiërend onderzoek

Definiërend onderzoek is erop gericht om bepaalde kenmerken in kaart te brengen. Je onderzoekt bijvoorbeeld hoe een onderzoekseenheid zich verhoudt ten opzichte van een andere klasse. Je formuleert vervolgens een uitspraak over de mate waarin een bepaald verschijnsel tot een zekere klasse behoort.

Voorbeelden definiërende onderzoeksvragen

• Wat …?
• In welke mate …?
• Welke kenmerken heeft …?

Bruikbare methodes

• enquête
• inhoudsanalyse/documentanalyse
• literatuuronderzoek
• secundaire analyse
• observatie

Deskresearch

Met deskresearch ga je op zoek naar bestaande, oftewel secundaire, gegevens, waarbij je gebruikmaakt van allerlei bronnen op het internet of in de bibliotheek. Deze secundaire gegevens kunnen bijvoorbeeld afkomstig zijn uit jaarverslagen, wetenschappelijke artikelen of rapporten.

Bruikbare methodes

• inhoudsanalyse/documentanalyse
• literatuuronderzoek
• secundaire analyse

Experimenteel onderzoek

Met experimenteel onderzoek wordt een bepaalde variabele gemanipuleerd, om vervolgens te meten welk effect deze heeft op andere variabelen (effectmeting). Voordat je aan het experiment begint, stel je verwachtingen (hypothesen) over de uitkomsten op. Om het experiment zo betrouwbaar mogelijk te maken, vergaar je de data van proefpersonen in een gecontroleerde situatie, zodat het experiment vrij is van invloeden van buitenaf.

Voorbeelden van onderzoeksvragen

• Welk effect heeft …
• Wat is het gevolg van …

Fieldresearch

Met fieldresearch, ook wel veldonderzoek, ga je data eigenhandig verzamelen door een eigen onderzoek op te zetten en uit te voeren. Het is belangrijk om je goed voor te bereiden voordat je ‘het veld’ ingaat, zodat je effectiever en sneller de juiste informatie kunt verzamelen.

Bruikbare methodes

• enquête
• observaties
• interview

Fundamenteel onderzoek

Fundamenteel onderzoek is één van de onderzoekssoorten die het vaakst gekozen wordt onder universitaire studenten. Dit type onderzoek niet zozeer gericht op het oplossen van een probleem, maar het genereren van kennis. Het gaat hierbij dan ook niet om het beantwoorden van vragen die primair gericht zijn op de toepassing in de praktijk, maar op het genereren van nieuwe gegevens en het creëren van nieuwe theorievorming. Dit type onderzoek wordt dan ook vaak gedaan op universiteiten

Voorbeelden van onderzoeksvragen

• Is er water op Mars?
• Hoe werkt het menselijk brein?

Kwalitatief onderzoek

Met kwalitatief onderzoek gaat het om het verkennen en inzichtelijk maken van een vraagstuk, waarbij het draait om de perceptie en interpretatie van informatie door een bepaalde groep. De ‘waarom-vraag’ staat hier centraal. Je gaat achterhalen waarom mensen een bepaald gevoel hebben bij iets of waarom zij tot een bepaalde keuze zijn gekomen, welke argumenten een rol hebben gespeeld en in welke mate deze bepalend zijn geweest.

Bruikbare methodes

• (diepte-)interview
• deskresearch
• inhoudsanalyse
• literatuuronderzoek
• observatie

Kwantitatief onderzoek

Met kwantitatief onderzoek verzamel je numerieke data, die een cijfermatig inzicht bieden in een bepaald thema. In een vaststaande onderzoeksopzet ga je aan de hand van metingen op zoek naar bijvoorbeeld aantallen, tijdsduur, frequenties of gemiddelden van een bepaald fenomeen of een bepaalde groep. Deze informatie gebruik je vervolgens om een (causaal) verband tussen twee variabelen aan te tonen.

Bruikbare methodes

• enquête
• gestructureerd interview
• experimenteel onderzoek
• monitor
• secundaire analyse*

Vergelijkend onderzoek

Met vergelijkend onderzoek worden, aan de hand van metingen en meetmomenten, twee of meer groepen, systemen of situaties met elkaar vergeleken. Tijdens de vergelijking ga je op zoek naar verschillen en overeenkomsten. Om de betrouwbaarheid van je onderzoek te waarborgen, is het van belang om alle metingen op dezelfde manier uit te voeren.

Voorbeelden vergelijkende onderzoeksvragen

• Wat is het verband/de samenhang tussen …?
• Wat is het verschil tussen …?

Bruikbare methodes

• enquête
• experiment
• observatie
• secundaire analyse

Verkennend/explorerend onderzoek

Met verkennend onderzoek, oftewel exploratief onderzoek, is er vooraf geen theorie of scherp geformuleerde hypothese voorhanden. De onderzoeker tracht het verband en de oorzaak van een bepaald verschijnsel te achterhalen met als doel om tot een bepaalde theorie of hypothesen te komen.

Voorbeelden verkennende onderzoeksvragen

• Wat is het verband tussen …?
• Wat zijn de oorzaken van …?

Bruikbare methodes

• case-study
• experiment
• observatie

Verklarend onderzoek

Bij verklarend onderzoek gaat het om de ‘waarom-vragen’. Er wordt bijvoorbeeld onderzocht wat de oorzaak van een bepaald verschijnsel is of waarom verandering in variabel A een verandering teweegbrengt in variabel B.

Voorbeelden verklarende onderzoeksvragen

• Hoe komt het dat …?
• Welke factoren beïnvloeden …?
• Wat heeft X voor een voorwaarden/oorzaken/gevolgen

Bruikbare methodes

• enquête
• experiment
• observatie

Voorspellend onderzoek

Met voorspellend onderzoek tracht de onderzoeker in te schatten wat in de toekomst zal gebeuren. Er wordt een uitspraak gedaan over de mogelijke en te verwachte gevolgen en ontwikkelingen van een verschijnsel.

Voorbeelden voorspellende onderzoeksvragen

• Welke ontwikkelingen … worden verwacht?
• Welke verwachtingen zijn er op het gebied van …?

Bruikbare methodes

• enquête
• experiment
• inhoudsanalyse/documentanalyse
• secundaire analyse

Ontwerpgericht onderzoek

Ontwerpgericht onderzoek is één van de onderzoekssoorten waarmee vragen en problemen uit de praktijk worden onderzocht. Het richt zich hierbij op het verbeteren van de huidige praktijk, of de ontwikkeling van een nieuwe praktijk. Je kan hiervoor bijvoorbeeld denken aan kwaliteitsverbeteringen of de (her)inrichting van een supermarkt. Ontwerpgericht onderzoek resulteert vaak in nieuwe kennis en inzichten, die gebruikt worden voor de ontwikkeling van nieuwe producten of processen.

Voorbeelden verklarende onderzoeksvragen

• Hoe kan … verbeterd worden?
• Wat zijn geschikte maatregelen voor …?

Bruikbare methodes

• enquête
• observatie
• experiment
• open interview
• groepsgesprek

Survey onderzoek

Een survey onderzoek is gericht op het verzamelen van gegevens over kenmerken van een groot aantal eenheden. De dataverzameling vindt meestal plaats op één moment of periode. Het doel van een survey is om kenmerken te beschrijven of verbanden en/of verschillen tussen die kenmerken te ontdekken.

Kwantitatieve survey

• grootschalig onderzoek
• komen tot generaliserende uitspraken
• gegevens verzamelen over onderzoekseenheden via systematische gesloten ondervraging of observatie (gesloten interviews en gestructureerde observatie)

Kwalitatieve survey

• kleinschalig onderzoek
• gegevensverzameling: open interview (mondeling), ongestructureerde/gestructureerde observaties

Toegepast, praktijkonderzoek

Toegepast onderzoek is één van de onderzoekssoorten die het vaakst gekozen wordt onder hbo-studenten, omdat je hiermee onderzoek doet voor de praktijk. Je onderzoekt bijvoorbeeld een probleem bij een bedrijf. Het onderzoek levert (onderbouwde) aanbevelingen of maatregelen op die bijdragen aan het oplossen van dat probleem.

Voorbeelden onderzoeksvragen toegepast onderzoek

• Wat zijn de knelpunten in het werkproces?
• Welke factoren bepalen het online koopgedrag bij studenten?
• Hoe kan de conversie van online bezoekers worden vergroot?

Bruikbare methodes

• interviews
• inhoudsanalyse
• enquête
• observatie

Toetsend, evaluerend onderzoek

Met toetsend onderzoek, ook wel evaluerend onderzoek genoemd, toets je of een van tevoren geformuleerde verwachting klopt, zoals een hypothese die gebaseerd is op een theorie. De hypothesen, meetinstrumenten, populatie en onderzoeksomstandigheden zijn bij dit onderzoekstype vooraf vastgesteld.

Voorbeelden evaluerende onderzoeksvragen

• Wat is de effectiviteit van … ?
• Wat is de samenhang/verschil tussen?
• Hoe wordt beoordeeld?
• Kan het verband tussen variabelen aangetoond worden?

Bruikbare methodes

• enquête
• open interviews
• groepsgesprek