• Scriptie nakijkdienst
  • Ervaren taalkundigen
  • Binnen 24 uur

Deductief onderzoek en inductief onderzoek | Uitleg en voorbeelden

Gepubliceerd op 1 januari 2023 door R. van Ravenstein

Citeer dit artikel

Inductief onderzoek en deductief onderzoek hebben betrekking op redeneervormen. Het zijn twee alternatieve manieren om tot een conclusie te komen. Bij inductief redeneren kom je op basis van informatie tot een conclusie die aannemelijk is. Bij deductief redeneren kom je op basis van informatie tot een conclusie die geldig is.

Inductief redeneren is gericht op de ontwikkeling van een theorie, bij deductief redeneren test je een bestaande theorie. Een onderzoek kan zowel een inductief als deductief karakter hebben. Het kan namelijk als doel hebben om voor een deel de juistheid van een bestaande theorie te toetsen (deductief) en voor een ander deel om nieuwe inzichten te creëren (inductief).

Deductief redeneren

In de deductieve redeneervorm is sprake van een vooronderstelling dat iets ‘waar’ is, dit wordt een premisse genoemd. Als je iets deductief beredeneert, trek je een conclusie uit meerdere premissen, waardoor de conclusie ook per definitie waar zal zijn. Vanuit de majorpremisse wordt met een minorpremisse de conclusie afgeleid, waardoor wordt verondersteld dat ook de conclusie per definitie waar is.

Je gebruikt de deductieve redeneervorm in situaties waarin je op basis van bestaande informatie (stellingen/aannames) tot een conclusie komt.

Voorbeeld 1:

Majorpremisse:

Minorpremisse:

Conclusie:
Alle mensen hebben rood bloed.

De koning is een mens.

De koning heeft rood bloed.

Er kan worden aangenomen dat de premisse uit voorbeeld 1 altijd geldig zal zijn, maar mogelijk kan een premisse in recent onderzoek onwaar zijn verklaard of überhaupt niet kloppen, wat tot onnauwkeurige of onjuiste conclusies leidt. Verdiep je dus eerst goed in de premissen alvorens je een conclusie formuleert aan de hand van de deductieve redeneervorm.

Voorbeeld 2:

Premisse 1:

Premisse 2:

Conclusie:
Alle elektronische apparaten geproduceerd na 2020 bevatten een lithiumbatterij.

Mijn elektrische tandenborstel bevat een lithiumbatterij.

Mijn elektrische tandenborstel is geproduceerd na 2020.

De conclusie uit voorbeeld 2 volgt niet logisch uit premisse 1. De premisse stelt namelijk niet dat elektronische apparaten geproduceerd vóór 2020 geen lithiumbatterij bevatten. De redenering is dan ongeldig.

Valkuilen deductie

  • Verschil tussen waarheid en geldigheid niet herkennen
  • Eigen opvattingen en overtuigingen laten prevaleren
  • Logicaregels negeren

Visuele weergave inductief en deductief redeneren

Inductief redeneren

Bij inductief redeneren leid je van individuele gevallen (waarnemingen/constateringen) een algemene conclusie af die ‘aannemelijk’ is. Bij inductie draait het om generalisatie en het creëren van een nieuwe theorie.

Je gebruikt de inductieve redeneervorm in alledaagse en professionele situaties waarbij je informatie nauwkeurig verwerkt om tot een nieuw inzicht/besluit te komen.

Voorbeeld:

Constatering 1:    De grondwaterstand in Noord-Holland is op peil.

Constatering 2:    De grondwaterstand in Utrecht is op peil.

Constatering 3:    De grondwaterstand in provincie X, X en X is ook op peil.

Conclusie:             De grondwaterstand in heel Nederland is op peil.

Bij het inductief redeneren constateert de observator in verschillende situaties dat een bepaald fenomeen meerdere malen voorkomt en generaliseert dit vervolgens om tot een conclusie te komen die ‘aannemelijk’ is.

Valkuilen inductie

  • Selectie van irrelevante of te weinig informatie
  • Negeren van statistische informatie
  • Onvoldoende afwegen van alternatieven
  • Uitsluitend op zoek naar bevestiging en niet naar weerlegging

Deductief onderzoek

Bij deductief onderzoek probeer je een bestaande theorie te toetsen. Vanuit een gegeneraliseerde theorie stel je een hypothese op. Door middel van observaties en analyses toets je vervolgens de hypothese, om deze met de resultaten van je onderzoek vervolgens te bevestigen of te ontkrachten. Dit wordt ook wel de top-down benadering genoemd.

Voorbeeld deductief onderzoek

Voorbeeld:

Je onderzoekt waarom zoveel werknemers bedrijf X verlaten. Er is bewezen theorie die veronderstelt dat werkdruk een primaire factor is voor de mate van werknemerstevredenheid. Daarom stel je dat de hoge werkdruk leidt tot een lage werknemerstevredenheid bij bedrijf X. Door middel van observaties of analyses toets je vervolgens of deze theorie klopt en of je de hypothese kunt bevestigen of verwerpen.

Wanneer doe je deductief onderzoek?

  • als je van idee naar observaties naar conclusie gaat;
  • indien je hypothesen formuleert die logisch voortvloeien uit een algemene theorie of eerdere studies;
  • als het onderzoek betrekking heeft op het heden of verleden.

Inductief onderzoek

Met inductief onderzoek ontwikkel op basis van de bevindingen van je onderzoek je een nieuwe theorie of hypothese. Het onderzoek begint met een observatie of constatering. Vervolgens verzamel je data en probeer je een patroon te ontdekken. Op basis van de bevindingen formuleer je een theorie of hypothese. Dit wordt ook wel de bottom-up benadering genoemd.

Voorbeeld inductief onderzoek

Voorbeeld:

Je hebt geconstateerd dat bepaalde onderdelen van een machine uit een fabriek in China niet voldoen aan de normen (observatie). Je doet vervolgens onderzoek naar 10 andere fabrieken in China om te kijken of die onderdelen daar wel voldoen aan de normen (dataverzameling). Het blijkt dat deze 10 fabrieken ook niet voldoen aan de normen. Je hebt ontdekt dat al deze fabrieken minder dan 2 jaar ervaring hebben met het produceren van de onderdelen (patroon ontdekken). Je stelt: alle fabrieken in China met minder dan 2 jaar ervaring kunnen geen onderdelen produceren die voldoen aan de normen (hypothese).

Wanneer doe je inductief onderzoek?

  • als je doel is om een nieuwe theorie te formuleren;
  • indien weinig literatuur bestaat over het onderzoeksonderwerp;
  • als het onderzoek betrekking heeft op de toekomst.
[was_this_article_helpful]
Terug naar overzicht
Scriptie & Verslagen nakijken op taal
Scriptie nakijken op taal & structuur
Scriptie APA-check
CV & sollicitatiebrieven nakijken